زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

جودی و کشتی نوح (قرآن)





این آیه از رساترین و بلیغ‌ترین آیات قرآن است كه از عصر پیامبر تا كنون سخن‌شناسان و ادیبان را به تحسین و تعجّب واداشته است‌.


۱ - بلیغ‌ترین آیه قرآن



استقرار کشتی نوح (علیه‌السلام) بر روی کوه جودی، بعد از پایان توفان:
•«وقیل یـارض ابلعی ماءک ویـسماء اقلعی وغیض الماء وقضی الامر واستوت علی الجودی وقیل بعدا للقوم الظــلمینو (پس از غرق کافران طبق اراده حتمى خدا) گفته شد: اى زمین آب خود فرو بر، و اى آسمان (از ریزش خود) باز ایست؛ و آب (در زمین) فرو شد و كار (حتمى هلاکت كفار) پایان یافت و کشتی بر (کوه) جودی قرار گرفت و (از جانب حق یا فرشتگانش) گفته شد: مرگ و دورى (از رحمت حق) بر ظالمان باد!»

۲ - تفسیر آیه



در روایات آمده است كه شش ماه تمام (از آغاز ماه رجب تا پایان ماه ذی الحجة و به روایتى از دهم ماه رجب تا روز عاشورا) این كشتى سرگردان بودو نقاط مختلفى و حتى طبق پاره‌اى از روایات سر زمین مکه و اطراف خانه کعبه را سیر كرد. سرانجام فرمان پایان مجازات و بازگشت زمین به حالت عادى صادر شد. آیه فوق چگونگى این فرمان و جزئیات و نتیجه آن را در عبارات بسیار كوتاه و مختصر و در عین حال فوق العاده رسا و زیبا در ضمن شش جمله بیان مى‌كند و مى‌گوید: به زمین دستور داده شد، اى زمین آبت را در كام فرو بر! (وَ قِیلَ یا أَرْضُ ابْلَعِی ماءَكِ‌). و به آسمان دستور داده شد اى آسمان دست نگهدار (وَ یا سَماءُ أَقْلِعِی‌) و آب فرو نشست (وَ غِیضَ الْماءُ). و كار پایان یافت (وَ قُضِی الْأَمْرُ). و كشتى بر دامنه كوه جودى پهلو گرفت (وَ اسْتَوَتْ عَلَى الْجُودِی‌) در این هنگام گفته شد: دور باد قوم ستمگر! (وَ قِیلَ بُعْداً لِلْقَوْمِ الظَّالِمِینَ‌). تعبیرات آیه فوق بقدرى رسا و دلنشین است و در عین كوتاهى گویا و زنده، و با تمام زیبایى آن قدر تكان دهنده و كوبنده است كه به گفته جمعى از دانشمندان عرب این آیه فصیح‌ترین و بلیغ‌ترین آیات قرآن محسوب مى‌شود، هر چند همه آیات قرآن در سر حد اعجاز از فصاحت و بلاغت است. شاهد گویاى این سخن همان است كه در روایات و تواریخ اسلامى مى‌خوانیم كه گروهى از کفار قریش، به مبارزه با قرآن برخاستند و تصمیم گرفتند آیاتى همچون آیات قرآن ابداع كنند، علاقمندان‌شان براى مدت چهل روز بهترین غذاها و مشروبات مورد علاقه آنان بر ایشان تدارك دیدند، مغز گندم خالص، گوشت گوسفند و شراب كهنه! تا با خیال راحت به تركیب جمله‌هایى همانند قرآن بپردازند!.اما هنگامى كه به آیه فوق رسیدند، چنان آنها را تكان داد كه بعضى به بعض دیگر نگاه كردند و گفتند این سخنى است كه هیچ كلامى شبیه آن نیست، و اصولا شباهت به كلام مخلوقین ندارد، این را گفتند و از تصمیم خود منصرف شدند و مایوسانه پراكنده گشتند.امام صادق (علیه‌السلام) فرمود: روزى كه كشتى نوح بر كوه نشست، روز نوروز بود.

۳ - پانویس


 
۱. هود/سوره۱۱، آیه۴۴.    
۲. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۹، ص۱۰۹.    
۳. مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج۵۹، ص۹۲.    


۴ - منبع


فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «جودی و کشتی نوح».    



رده‌های این صفحه : حضرت نوح | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.